Bromelain, ananas bitkisinin meyvesinde ve gövdesinde bulunan bir grup enzimdir. Ananas Amerika’ya özgüdür ancak şu anda tüm dünyada tropikal ve subtropikal bölgelerde yetiştirilmektedir. Tarihsel olarak, Orta ve Güney Amerika yerlileri ananası sindirim bozuklukları gibi çeşitli rahatsızlıklar için kullanmıştır.
Bromelain, ameliyat veya yaralanma sonrası özellikle burun ve sinüsler, diş etleri ve diğer vücut kısımlarında ağrı ve şişmeyi azaltmak için bir besin takviyesi olarak tanıtılmaktadır. Ayrıca osteoartrit, kanser, sindirim sorunları ve kas ağrıları için de teşvik edilmektedir. Yanıklar için topikal bromelain teşvik edilir.
ABD Gıda ve İlaç Dairesinin (FDA) güvenli listesinde bulunan Bromelain, ananas bitkisinin gövdesinden, meyvesinden ve suyundan elde edilen protein sindirici bir enzim karışımıdır. Yapılan çalışmalarda özellikle ödem azaltıcı etkinliği vurgulanırken, sindirime de olumlu etkileri olduğu bilinmektedir.
Dermatolojik hastalıkların tedavisinde elma, şeftali, armut, papatya, nar, kiraz, kivi, mandalina ve portakal gibi birçok bitkinin yanında ananastan elde edilen bromelain de kullanılmaktadır.
Tercihen bromelain genellikle kırışıklıklar ve cilt sarkmasına karşı ve kuru cilt tedavisinde kullanımının uygun olduğu belirtilmiştir.
Jouandeaud ve ark.nın çalışmasında, oligosakkaritlerin önemli deri bileşenlerinin sentezini Tip 1 kollajen liflerini uyararak gerçekleştirdiği, ayrıca metaloproteinaz-1 aktivitesini azaltarak hücre dışı matriksin bozulmasını engellediği bulunmuştur. C vitamini ve L-askorbik asit kollajen sentezinin bir kofaktörü olarak görev yapmaktadır. Prolinhidroksilasyonu için C vitamini çok önemli olup, sonuç olarak kollajen bütünlüğüne neden olmaktadır.
Farklı çalışmalar göstermiştir ki kollajen sentezi deride pro-kollajen m-RNA transkripsiyonu ile stabilize edilmiştir. Ek olarak C vitamini, metaloproteinaz enzimlerin oluşumunu hücre dışı matrikste azaltmaktadır. Altı ay boyunca gönüllüler ile yapılan bir çalışmada, C vitamini ile tedavide, ön kol biyopsilerinde, kollajen-1 ve kollajen -3 oluşumu için m-RNA sentezini artırdığı bulunmuştur.
Bu durum özellikle C vitamininden eksik diyet alanlarda en iyi sonucu vermiştir. C vitamini kollajen aktivitesini stimüle etmektedir, hem yara iyileştirici hem de tedavi özellikleri sebebiyle travma, cilt yanığı veya ameliyatlarda yararlanılmaktadır.
Ayrıca, yeni doku oluşumu için faydalı olmaktadır.
Bu nedenle, ananas ekstresinin antiaging ve epitelleştirici/cildi sıkılaştırıcı olarak kozmetik preperatlarda yer alması tavsiye edilmektedir ve ayrıca içerdiği C vitamininden dolayı antioksidan etkisi nedeni ile foto yaşlanmada kullanılmaktadır. Kozmetikte kullanım dozu %0,5-5 olarak belirlenmiştir.
KaynaklarJ Lit Pharm Sci 2018 Bromelain (2017).